Hij heeft niks met de paardenwereld maar ziet donders goed wat er aan het gebeuren is. Klaas Dijkstra hield laatst een lezing voor de leden van de VSN, de verenigde sportpaardenhandel Nederland. Al snel bleek de zaal gegrepen door zijn verhaal. Omdat het gepassioneerd gaat over onze paardentoekomst. ‘Als je het niet zelf regelt, dan wordt het straks voor je geregeld,’ zegt hij. En dan gaat het over goed georganiseerde èn goed gefinancierde clubs als Dier & Recht, Bont voor Dieren, Wakker Dier en Animal Rights, èn de politiek en de pers ….
In zijn lezing vroeg Klaas Dijkstra de paardenhandelaren of ze wisten wie die mevrouw op de foto was: ‘Het is belangrijk om te weten met wie je te maken hebt! Laatst in de vleessector liet ik de foto van Sjoerd van der Wouw zien. Wie is die man met dat kale hoofd? De hele zaal kijken maar er gebeurde niks. Ze kenden hem niet. Dan denk ik: besef je nou echt niet wie dat is? Dan zeg ik: dit is nou de meneer die in 2012 een belangrijke communicatieprijs heeft gewonnen. Als de bedenker van het woord ‘plofkip’, van Wakker Dier. Ik was verbijsterd, had het niet zien aankomen. Bij de VSN liet ik Sarah Pesie zien, ze hadden geen idee. Al vier jaar is ze met Dier & Recht bezig om elk jaar acties op te zetten tegen de paardensport. Goed opgeleid, door opleidingsinstituten, gedrild, voorzien van geld. Joh, we verliezen het in de paardenwereld op alle fronten: geld, kennis en capaciteit.’
Jumping Amsterdam
‘Ik vond het een kwalijke zaak dat Dier & Recht rond Jumping Amsterdam in het Parool beweerde dat 82% van de paarden verwondingen in de mond heeft. Dat vraag ik dan na bij de dierenarts van Jumping Amsterdam: Hoe kom je daarbij? Geen enkel paard! Dan vind ik het de moeite waard om in verweer te komen. Bij Jumping Amsterdam zaten ze intussen met de handen omhoog: niemand wist wat er moest gebeuren. Ik heb het Parool gebeld: wat doen jullie! Ooit gehoord van hoor en wederhoor? Tja, misschien hadden ze dat toch moeten doen. Ik heb gezegd: je komt maar langs, neem een dierenarts mee en je gaat zelf kijken of het klopt wat je schrijft. De zaterdageditie was dus voor ons.’
‘Goede doelen’
Klaas Dijkstra belandde in 1990 in het marketingvak en kwam in aanraking met ‘goede doelen’: ‘Ik leerde een kerel kennen, pracht vent, die vond dat dieren een goede plek moesten hebben, die vocht en streed daarvoor. Dat was een communicatie-expert, met teksten die je naar de strot grepen. Zo leerde ik de wereld kennen van Wakker Dier, Dierenbescherming, Bont voor Dieren, WSPA. Bij Natuurmonumenten kwam ik binnen met de opdracht: groei van 400.000 naar 1 miljoen leden. Dat is bijna gelukt, we zijn gestrand op 969.000. Alles via keiharde marketing. Daar had je gewoon budgetten voor. Op jaarbasis zoveel, als je alle marketingbudgetten van de agrarische sector optelt, dan kom je nog niet in de buurt. Gewoon 30 miljoen! Wakker Dier kan per jaar 3 miljoen besteden. De paardenwereld heeft een omzet van 1,5 miljard per jaar, voor dit werk hebben we in de paardenwereld maar 50.000.’
Hondenkar
‘In 1963 kwam er een verbod op de hondenkar. We vonden het niet meer acceptabel dat een hond geëxploiteerd werd. Dat ging toen trouwens niet met petities, handtekeningen of filmpjes. Maar de hondenkar is weer terug! Alleen… de hond zit nou ín dat karretje! Een hondje met een coltruitje. In zo’n karretje. Als je dat in 1963 had gedaan, dan hadden de buren de GGZ gebeld. Mijn pleegdochter heeft een Labradoodle, Dribble heet ie, met 30.000 volgers op Instagram. Hij drinkt Bar le Duc. Weet je waarom? Dan tranen zijn oogjes niet meer. En mensen geloven dat. Dat zegt alles over hoe Nederland veranderd is qua dierenwelzijn. En geloof me: zo gaat dat ook met gedachten over paarden. Dan is het de vraag: wat wordt mainstream? We moeten ons niet vergissen in de technieken die ik gezien heb.’
Schaamte en verontwaardiging
‘We moeten het mooie verhaal over de sector vertellen, hoor ik dan in de paardenwereld. Weet je, dat doen we altijd al en moeten we ook blijven doen. Maar we moeten er ook iets naast zetten. Altijd komt toch de vraag: hoe neutraliseer je dat nou? En elke zaal met paardenmensen staat bol van de emoties, terwijl ze nooit van die ‘andere’ mensen gehoord hebben. Ze hebben zich nooit gerealiseerd dat die parallelle wereld er was. Schaamte zie ik, verontwaardiging. Op bestuurlijk niveau zijn er vervolgens maar weinig mensen in de paardenwereld die zich de situatie realiseren en die ergens voor durven te gaan staan.’
‘We zijn in rap tempo terrein aan het verliezen. De paardenwereld is versnipperd en wordt geregeerd door teveel bange mensen. Een juridisch spoor ontwikkelen? Ja natuurlijk, want de anderen doen dat ook! Verliezen is niet erg voor die clubs, ze doen alleen heel veel ervaringen op. De paardenwereld durft niet te verliezen, dus doen ze ook geen ervaring op. En die clubs weten: er komt een moment, dan halen we de complete buit binnen. Want we hebben te maken met de Groene Elf: elke maandag staan ze met hun stukken bij de minister, getraind, met een giga hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek.’
Power of minority
‘Hoe het dan kan dat de minderheid wint? Dat komt door het onvermogen van de grote meerderheid. In de jaren ’70 en ’80 toonde wetenschappelijk onderzoek aan hoe dat gaat: de power of minority. En wie gebruiken dat: clubs als Dier & Recht. Die weten precies hoe ze moeten acteren. Het creëren van een doembeeld bij voorbeeld. De paardensector komt niet verder dan: de sterke band tussen mens en paard benadrukken. Bij LTO roepen ze: we moeten het positieve verhaal over de boer vertellen. Maar dat alleen gaat niet werken. En de Partij voor de Dieren vindt dat prachtig: ga vooral zo door.’
‘We weten ook dat één persoon ervoor kan zorgen dat in de Tweede Kamer een wet op tafel komt. Mijn maatje toen filmde de paardentransporten naar Italië, in de jaren ’90. En hij stuurde dat naar de partners van de Tweede Kamerleden. Nou, dat werd thuis besproken natuurlijk! En wie was de grote tegenstander: Transport & Logistiek Nederland met 150 werknemers. En Maarten was alleen. Later hebben we voor TLN Nederland gewerkt. Zijn we 50 km/uur gaan rijden, zodat heel Nederland vaststond. Toen kwam er rap een afspraak met Maria Verhoeven, Kees de Jager, Camiel Eurlings, en twee weken later hadden we een compensatiebuget van 360 miljoen Euro. Echt: één persoon kan een belangenbehartiger aanpakken.’
Achterstand
‘Weet je, als de sector niet groter uitpakt, hebben we over een paar jaren echt een probleem. Maar die discussie wordt onvoldoende gevoerd. We weten dat we achterstand hebben maar ook onvoldoende het mentale vermogen om de geest om te draaien in een nieuwe richting. Terwijl je de kunst kunt afkijken! Kijk naar Dierenlot, tien jaar geleden begonnen, daar hebben ze nu al 300.000 leden, ze overvleugelen de dierenbescherming volledig, 75% van het geld dat ze ophalen, gaat de deur weer uit. Veel beter en slagvaardiger dan de oude Dierenbescherming met 100.000 leden. Ze zijn ook eigenaar van de vakopleiding Fondsenwerving waar ik lesgeef. Een HBO-opleiding is er ook, daar ben ik voorzitter van de examencommissie.’
Landelijk, provinciaal, gemeentelijk
‘Daar komt bij dat het landschap veranderd is. We hadden een schaakbord, konden redelijk overzien wat waar gebeurde. Dier & Recht, soms een veagan streaker. Maar wat je nu ziet: het is niet alleen meer landelijk, het gaat naar provinciaal, naar gemeentelijk, naar waterschappen. De provincie Noord-Holland bemoeit zich met sponsorgeld voor Jumping Amsterdam, net als de Gemeente Amsterdam. Haarlem wil een verbod op buitenreclame voor vlees, Noord-Holland ook. In Zwolle moet je voor een receptie vooraf een normale vleesbitterbal bestellen met de kreet: Carnivoor? Geef het door. De sportvisserij ligt nu onder de loep bij de waterschappen en gemeenten. Als ik tegen bestuurders in de paardenwereld zeg: het schaakbord ziet er nu anders uit, dan vragen ze: wat bedoel je daar dan mee? Als je dan ook nog denkt dat je met het budget van meer dan 20 jaar geleden de strijd kunt volhouden, dan heb je het verkeerd. Het vergt heel veel mens-capaciteit, en kennis. Overal waar ik kom, is onvoldoende kennis.’
Wetgeving
‘We hebben nog geen wetgeving rondom het houden, berijden van of sporten met paarden. Daar zit Dier & Recht en de Partij voor de Dieren op te hinten: dat er regelgeving moet komen op het gebruik van sporen, zweep, bitten, huisvesting en nog verder. Ze publiceren petities op internet. En als er voldoende handtekeningen zijn, gaan ze het agenderen bij de minister. Dan kun je beter zelf zorgen dat je alles reguleert, want het komt tòch als je verder niks doet.’
‘Wat je dan zou moeten doen? Nou, om te beginnen een taskforce met vaste bemanning, met een dierenarts, goede jonge communicatiemensen die je naar de vakopleiding fondsenwerving moet sturen. Daar leren ze hoe je een campagne moet voeren, hoe je legaten en giften naar binnentrekt, om mensen een deel van het vermogen na te laten aan de paardenwereld. Bij goede doelen zijn er veel mensen per organisatie die daar de hele dag mee bezig zijn. Als iemand 10 miljoen bezit en hij laat 10% na, dan schiet het tenminste een beetje op.’
